De meeste mensen weten dat honden een ongelooflijk reukvermogen hebben. Honden kunnen dingen ruiken die mensen niet kunnen. Maar dat vermogen gaat veel verder dan wat de meeste mensen zich realiseren. Honden hebben niet alleen het vermogen om geuren te detecteren die mensen niet kunnen, maar ze kunnen ook feromonen ruiken met behulp van een speciaal orgaan op het dak van hun mond. Dit orgel staat bekend als Jacobson’s Orgel of het vomeronasale orgel. Maar waar wordt deze speciale sniffer voor gebruikt? Deze korte handleiding doorloopt alles wat u moet weten over het vomeronasale orgaan, inclusief of mensen er zelf een hebben.
Wat is het Vomeronasal-orgel?
Het vomeronasale orgaan is een accessoire reukorgaan dat rechtstreeks verbonden is met de hersenen van een hond. Het dankt zijn naam aan het nabijgelegen vomerbot in de schedel van een dier. Het is aanwezig in alle slangen en hagedissen en wordt ook gevonden in zoogdieren zoals honden, katten en koeien. Dit orgaan wordt gebruikt om feromonen te detecteren en te interpreteren die door andere dieren worden afgegeven.
Het orgel staat officieel bekend als het vomeronasale orgel maar wordt ook wel Jacobson’s orgel of kortweg VNO genoemd. Het orgel dankt zijn naam aan Ludvig Levin Jacobson, die het orgel in 1811 over soorten bestudeerde.
Waar bevindt het zich?
Bij honden bevindt het vomeronasale orgaan zich op het dak van de mond en is het bevestigd aan het harde gehemelte. Het bevindt zich net achter de hondentanden van een hond. Als je goed naar de bek van een hond kijkt, kun je het vaak zien. Het lijkt op een kleine massa op het dak van de mond achter de voortanden.
Waar gebruiken honden het Vomeronasale orgaan voor?
Honden gebruiken het vomeronasale orgaan om feromonen te ruiken, chemische signalen, afgegeven door andere honden. Honden hebben geen uitgebreide vocale taal zoals mensen doen om te communiceren, dus gebruiken ze geuren om erachter te komen wat er echt aan de hand is. Honden gebruiken dit vermogen om te ruiken of honden in de buurt gelukkig zijn, in de stemming zijn om te paren of bang zijn. Honden zullen feromonen afgeven in verschillende situaties, en andere honden kunnen deze feromonen ruiken. Zo krijgen ze een beeld van wat er om hen heen gebeurt.
Als een hond bijvoorbeeld voorbij rent en angstferomonen afgeeft, kunnen andere honden afleiden dat de hond bang is en ergens voor wegrent. Dit kan zich ook voordoen op plaatsen zoals het kantoor van de dierenarts en het asiel. Honden kunnen in bepaalde ruimtes een overweldigende hoeveelheid angstferomonen ruiken, waardoor ze nerveus kunnen worden.
Het Jacobson-orgel is ook een van de redenen waarom honden soms aan elkaars achtereinden snuffelen. Opstaan in de ruimte van een hond kan hen duidelijke toegang geven tot de gebieden waar feromonen het meest voorkomen. Hierdoor kunnen ze een goed beeld krijgen van hoe de andere hond zich voelt, naast wat ze hebben gegeten en of ze gezond zijn.
Je kunt een hond zien die dit orgaan ten volle probeert te gebruiken wanneer hij zijn lippen naar achteren krult en zijn mond opent tijdens het snuffelen. Hierdoor kan het orgaan worden blootgesteld aan de lucht en heeft het een betere kans om die goede feromoongeuren op te pikken. Dit gedrag kan ook voorkomen bij geiten. Dit gedrag staat bekend als de flehmen-reactie.
Hebben mensen een Vomeronasaal orgaan?
Hebben mensen een vomeronasaal orgaan dat ze kunnen gebruiken om feromonen te ruiken? Nee. Volgens de huidige inzichten doen ze dat niet. Sommige mensen hebben enkele overblijfselen van het orgaan uit lang vervlogen tijden, maar het orgaan wordt niet als functioneel beschouwd bij mensen. Het is wat bekend staat als een rudimentair orgaan. Veel primaten hebben geen vomeronasaal orgaan dat hun vermogen om feromonen te ruiken elimineert zoals honden dat kunnen. Dat betekent dat alles wat reclame maakt voor kalmerende feromonen voor mensen waarschijnlijk niet effectief is.
Conclusie
Honden hebben een speciaal orgaan in hun mond waarmee ze feromonen van andere honden kunnen ruiken. Hierdoor kunnen honden een beeld krijgen van wat er om hen heen gebeurt met andere honden zonder taal te gebruiken om te communiceren. Dit laat honden weten wanneer andere honden blij of bang zijn. Het draagt ook bij aan het beruchte billensnuffelgedrag dat mensen fascineert.
Uitgelichte afbeelding Credit: PICNIC-Foto-Soest, Pixabay